5 dingen die je moet weten over de Shinkansen

De Shinkansen is hét transportmiddel om je over grotere afstanden binnen Japan te verplaatsen. De Japanners lopen met hun netwerk van hogesnelheidstreinen voor op de rest van de wereld. Alle grote steden in Japan worden door middel van deze zogenaamde ‘bullet trains’ met elkaar verbonden. Een huurauto is daarom in veel gevallen eerder een last dan een lust en vliegen binnen Japan is alleen de moeite waard als je een afstand moet overbruggen die met de Shinkansen te groot is.

Je mag eigenlijk wel stellen dat de Shinkansen een vast onderdeel is voor bijna iedereen die een rondreis door Japan maakt of in ieder geval meerdere plaatsen in Japan binnen één vakantie gaat bezoeken. Om je een indicatie te geven hoe populair de Shinkansen is: in 2022 reisden er ongeveer 295 miljoen passagiers met de Shinkansen en vlogen er ‘slechts’ zo’n 80 miljoen passagiers op binnenlandse vluchten in Japan.

Over de Shinkansen is veel informatie terug te vinden, ook in het Engels. Toch zijn er een aantal essentiële wetenswaardigheden die wat lastiger terug te vinden zijn of waarvan mensen zich afvragen hoe accuraat de informatie is. Op basis van mijn eigen ervaringen met de Shinkansen, deel ik hier de 5 dingen die je moet weten over de Shinkansen.

1

Japan Rail Pass of losse tickets

De Japan Rail Pass wordt het meeste gebruikt om met de Shinkansen te reizen. Met deze treinpas kun je met de trein door heel Japan reizen. De JR Pass is niet alleen geldig op de Shinkanzen, maar ook op de ‘normale’ treinen. Zo kun je de JR Rail Pass ook gebruiken voor de trein van Kyoto naar Nara of op de veelgebruikte JR Yamanote Line binnen Tokyo.

Let op: het nemen van de snelste hogesnelheidstreinen op de Tokaido-, Sanyo- en Kyushu-lijnen (de Nozomi of Mizuho Shinkansen) is echter niet inbegrepen voor houders van de Japan Rail Pass. Houders van een JR Pass kunnen een toeslag betalen om met de Nozomi of Mizuho te reizen. Tickets met toeslag kunnen worden gekocht bij JR-loketten of via automaten op stations.

De Japan Rail Pass is er als 7-daagse pas, als 14-daagse pas en als 21-daagse pas. De geldigheid betreft altijd een aantal aaneengesloten dagen en gaat in op de eerste dag dat je hem gebruikt. Het tijdstip doet er niet toe. Start je met de JR Rail Pass op 1 mei om 11:20 uur, dan is een 7-daagse JR Pass geldig tot en met 23:59 uur op 7 mei. Dus echt 8 dagen.

De JR Pass is er voor buitenlandse reizigers en voor Japanners die buiten Japan wonen. Je kunt de voucher voor de JR Pass voor je vertrek naar Japan kopen en thuis laten bezorgen. In Japan ruil je deze om voor de fysieke JR Pass.

In het geval dat je slechts één of twee ritten met de Shinkansen maakt, kan het kopen van losse treintickets gunstiger zijn. Zo heb ik alleen tussen Tokyo en Kyoto heen en weer gereisd met de Shinkansen. Dat deed ik op basis van losse tickets. Dat kostte me ongeveer 175 euro per persoon voor een retourreis in de tweede klasse. De Japan Rail Pass kost op dit moment ruim 300 euro voor 7 dagen. Ik had dat er zelfs met de Narita Express en andere losse treinritten er niet uit gehaald.

2

Bagage meenemen

De kans is groot dat je bagage meeneemt naar Japan en dat die bagage met je meereist binnen Japan. Hoe zit het dan met bagage meenemen op de Shinkansen? Boven iedere zitplaats in deze hogesnelheidstreinen zijn bagagebakken aangebracht. Tassen, trolleys, maar ook koffers van een redelijk formaat passen prima in deze bagagebakken. Op die manier kun je je bagage gratis meenemen op de Shinkansen.

Reis je met een stuk bagage met totale afmetingen van meer dan 160 centimeter (lengte + breedte + diepte), dan wordt dat gezien als “oversized baggage”. Is dat bij jou het geval? Dan kun je een stoel met ruimte voor grotere bagage reserveren. De stoelen op de laatste rij van sommige wagons zijn stoelen met een extra grote bagageruimte.
Als je een van deze stoelen hebt gereserveerd, kun je de ruimte erachter (de oversized bagageruimte) gebruiken voor je bagage. Niet-gereserveerde wagons en sommige gereserveerde wagons hebben geen zitplaatsen met extra grote bagageruimte. De ruimte voor de extra grote bagage wordt gedeeld door de vijf passagiers die de vijf achterste zitplaatsen met een extra grote bagageruimte hebben gereserveerd. Houd rekening met je medepassagiers bij het opbergen van jouw bagage.

Op sommige treinen (o.a. Tokaido and Sanyo Shinkansen) heb je speciale opslagruimtes voor bagage. Ook die plekken moet je vooraf reserveren. Op https://global.jr-central.co.jp/en/info/oversized-baggage/ staat alles goed uitgelegd.

3

Zitplaatsen reserveren

Reis je met de Shinkansen, dan kun je je zitplaatsen het beste reserveren. Dat is gratis. Op die manier weet je zeker dat je plek hebt op de door jou gewenste route en tijdstip van vertrek.

De Tokaido Shinkansen is meest gebruikte hogesnelheidslijn in Japan. Deze hogesnelheidslijn verbindt onder andere hoofdstad Tokyo met het 476 kilometer verderop gelegen Kyoto en het op 515 kilometer afstand gelegen Osaka. Tijdens deze treinrit rijd je langs de beroemde Mount Fuji. Wil je onderweg een goed uitzicht op deze hoogste berg van Japan hebben? Reserveer dan de zitplaatsen met stoelnummers die eindigen op D en E. Dit zijn twee stoelen bij elkaar, waarbij E aan het raam zit en D aan het gangpad. Het maakt niet uit of je in westelijke of oostelijke richting reist.

4

Zeer punctueel

Het openbaar vervoer in Japan is zeer punctueel. Dat geldt zeker ook voor de Shinkansen. De Shinkansen staat wereldwijd bekend om de punctualiteit. De gemiddelde vertraging van de Shinkansen zou volgens studies die hiernaar gedaan zijn slechts 36 seconden bedragen. Daar mag menig spoormaatschappij een voorbeeld aan nemen.

Bij de exploitatie van Shinkansen wordt prioriteit gegeven aan efficiëntie en het minimaliseren van vertragingen. Dat wordt onder andere bereikt door speciale sporen voor de Shinkansen te gebruiken in plaats van over bestaande sporen te rijden. Een zeer geavanceerde planning draagt eveneens bij aan de punctualiteit van de Shinkansen. Als er toch verstoringen ontstaan, dan is er meestal sprake van overmacht. Denk aan weersomstandigheden of elementen op het spoor die daar niet thuishoren.

5

Aan boord

Ben je aan boord van de Shinkansen? Dan reis je snel en comfortabel naar je volgende bestemming. De stoelen in de reguliere reisklasse (wat je als de tweede klasse mag beschouwen) bieden voldoende ruimte. Je hebt een uitklaptafel die groot genoeg is om een laptop op te plaatsen. In de ‘Green Cars’ (de eerste klasse) heb je meer ruimte en comfortabelere stoelen.

Roken is niet toegestaan in de wagons, met uitzondering van enkele speciaal daarvoor aangelegde rookruimtes. In iedere trein zijn meerdere ruime toiletten aangebracht. Die zijn over het algemeen schoon en comfortabel (denk aan verwarmde WC-bril en de functionaliteiten die bij een Japans toilet horen).

Op veel Shinkansen wordt er gratis internet via WiFi aangeboden. Het aanbod kan per route en soort trein verschillen.

Je mag aan boord van de Shinkansen eten en drinken. Houd hierbij rekening met andere passagiers en vermijd voedsel met sterke geuren. Op sommige Shinkansen-lijnen, met name de langere routes, zijn er nog steeds trolleys die snacks, dranken en bentoboxen verkopen. In de meeste Shinkansen-treinen zijn er automaten met diverse snacks en dranken. Je mag je eigen eten en drinken meenemen in de Shinkansen. Dit is een populaire optie, aangezien je dan meer keuze hebt en vaak goedkoper uit bent.

Op Shinkanzen-stations kun je vrijwel altijd Ekiben kopen. Bento, of “lunchboxes”, zijn een alomtegenwoordig onderdeel van het Japanse culinaire leven. Voor veel Japanners, van basisschoolleerlingen tot zakenmannen, bestaat minstens één maaltijd van de dag uit een met liefde bereide doos met rijst en verschillende stukjes vlees, vis, ingemaakte groenten of een van de vele andere etenswaren, in draagbare porties.

Je zou kunnen zeggen dat Ekiben het comfortvoedsel voor treinreizigers is. Letterlijk betekent het “station bento”, Ekiben zijn speciale bento’s die op treinstations worden verkocht en die zijn ontworpen om tijdens lange treinreizen te worden gegeten terwijl ze de keuken van de regio waar ze vandaan komen laten zien.