5 dingen die je moet weten over een jetlag

Een jetlag is feitelijk een aandoening die wordt veroorzaakt door een verstoord slaap-waakritme als gevolg van snelle reizen over meerdere tijdzones. Wanneer iemand snel reist over meerdere tijdzones, raakt de 24-uurscyclus van het lichaam verstoord, wat kan leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, slaapproblemen, verminderde concentratie, stemmingswisselingen en spijsverteringsproblemen.

Het lichaam heeft tijd nodig om zich aan te passen aan de nieuwe tijdzone en het slaap-waakritme opnieuw af te stemmen op de nieuwe omgeving. Over het algemeen duurt het één dag per tijdzone om zich aan te passen, dus als iemand bijvoorbeeld vijf tijdzones overslaat, kan het vijf dagen duren voordat het lichaam volledig is aangepast.

Een jetlag kan vervelend zijn en in extreme gevallen tot ernstigere klachten leiden. De meest voorkomende symptomen zijn slapeloosheid op het moment dat je zou moeten slapen, algehele vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid en een verstoorde spijsvertering.

Veel mensen ervaren als gevolg van een jetlag een gebrek aan focus of concentratie, een algemeen gevoel van “niet in orde” zijn of niet jezelf zijn en stemmingsveranderingen, zoals prikkelbaarheid.

Er zijn factoren die de mate waarin mensen last ervaren van een jetlag beïnvloeden. Personen die thuis een vrij vast dag-nachtritme hebben ervaren over het algemeen meer hinder van een jetlag. De fysieke en geestelijke gezondheid heeft ook invloed. Tot slot maakt het uit hoe je de reis waarbij je de jetlag oploopt ervaart: een inspannende reis zonder slaap of met weinig slaap zal de effecten van een jetlag verergeren. Een comfortabele vlucht in de business class waarbij je bij voorkeur op een full flat stoel de nodige uurtjes slaap kan pakken, beperkt in de regel de jetlagklachten.

Om de symptomen van een jetlag te verminderen, wordt aanbevolen om voldoende te slapen, gehydrateerd te blijven, regelmatig te bewegen en blootstelling aan daglicht te krijgen om het circadiane ritme te helpen resetten. Het kan ook helpen om voor vertrek enkele dagen later te beginnen met het aanpassen van uw slaapschema en eetgewoonten aan de nieuwe tijdzone.

Het na aankomst zo snel mogelijk proberen in het juiste ritme te komen lijkt lastiger, maar werkt over het algemeen beter. De last van de omschakeling is dan tijdens de eerste dag(en) erger, maar je bent in de regel wel sneller van de jetlag af.

Let ook op je voeding en je drankgebruik. Licht verteerbare gezonde maaltijden helpen je om de jetlag beter te doorstaan. Vette en calorierijke maaltijden kunnen een negatief effect hebben. Hetzelfde geldt voor alcoholisch dranken en dranken met cafeïne en/of veel suiker. Drink vooral veel water.

Hoe comfortabeler je reis, des te groter de kans bestaat dat je onderweg een aantal uren slaapt. Dat helpt een heel stuk bij het beperken van klachten. Mensen die een rechtstreekse vlucht in de business class of first class maken, ervaren daardoor gemiddeld genomen minder last van een jetlag dan mensen die in de economyklasse reizen, helemaal als er niet rechtstreeks gevlogen wordt.

Het maakt uit of je westwaarts of oostwaarts reist als het gaat om jetlags. Het lichaam past zich sneller aan bij reizen naar het westen dan bij reizen naar het oosten. Dit komt doordat het biologische ritme van het lichaam normaal gesproken iets langer is dan 24 uur. Daarom is het gemakkelijker voor het lichaam om zich aan te passen aan een dag die langer is dan 24 uur dan aan een dag die korter is dan 24 uur.

Bij reizen naar het westen reis je in principe naar een dag die langer is dan 24 uur, wat betekent dat het slaap-waakritme van het lichaam makkelijker kan worden aangepast. Bij reizen naar het oosten reis je naar een dag die korter is dan 24 uur, wat betekent dat het lichaam moeilijker kan aanpassen.

Om deze reden kunnen de symptomen van jetlag, zoals vermoeidheid, slaapproblemen en stemmingswisselingen, vaak ernstiger zijn bij reizen naar het oosten dan bij reizen naar het westen. Het kan daarom nuttig zijn om bij reizen naar het oosten extra tijd te plannen om te herstellen en het lichaam de kans te geven zich aan te passen aan de nieuwe tijdzone.

Als iemand vaak reist tussen verschillende tijdzones en regelmatig jetlags heeft, kan dit leiden tot een chronische verstoring van het slaap-waakpatroon, wat kan leiden tot langdurige slaapproblemen. Het kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van andere slaapstoornissen, zoals slaapapneu, narcolepsie en rustelozebenensyndroom.

Het is daarom belangrijk om de symptomen van jetlag serieus te nemen en strategieën te gebruiken om de impact op het slaap-waakpatroon te minimaliseren. Dit kan het gebruik van lichttherapie om het slaap-waakritme te resetten omvatten, evenals het gebruik van slaapmedicatie om de symptomen van jetlag te verminderen en een regelmatig slaapschema te handhaven. Als de slaapproblemen aanhouden, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken bij een slaapspecialist.