5 dingen die je moet weten over hittegolven

De komende dagen zal het waarschijnlijk flink heet worden in Nederland. De temperaturen zullen na vandaag in flinke stappen omhoog gaan, met maandag mogelijk in heel het land tropische temperaturen. In het binnenland is een middagtemperatuur van 35 graden Celsius mogelijk, als we de weermannen en -vrouwen mogen geloven. Sommige meteorologen sluiten het niet uit dat het kwik zelfs richting de 40 graden zal sluipen. Het woord hittegolf wordt echter niet in de mond genomen. Dat komt doordat deze periode van warmte waarschijnlijk te kort zal gaan duren en/of dat het niet gaat lukken om drie dagen de 30 gradengrens te halen om over een heuse hittegolf te kunnen spreken. Opmerkelijk is dat we al een eindje in augustus zitten en we dit jaar nog geen hittegolf meegemaakt hebben in Nederland. In het zuiden van Europa is dat niet het geval, daar hebben ze al meerdere periodes met extreme en langdurige hitte erop zitten. En de warmte op dit moment zorgt in de zuidelijk helft van Europa wel voor hittegolven.

Wat is een hittegolf, wat zijn de criteria voor een hittegolf en wat is er zo bijzonder aan een hittegolf? We beschrijven hier de 5 dingen die je moet weten over hittegolven.

1

Afhankelijk van de locatie

Wanneer spreek je van een hittegolf? Dat is afhankelijk van de locatie waar je jezelf bevindt. Je kunt jezelf wel voorstellen dat een week lang 30 graden in Dubai weinig voorstelt en dat je in IJsland al van een hittegolf spreekt wanneer de temperatuur gedurende vijf opeenvolgende dagen boven de 20°C ligt. Dit is aanzienlijk lager dan in veel andere landen, maar gezien het koelere klimaat van IJsland is een dergelijke temperatuur voor langere periodes ongewoon en kan het als extreem worden beschouwd.

2

Criteria in Nederland

Voor Nederland hanteert men de volgende criteria om van een hittegolf te kunnen spreken: het moet gaan om een aaneengesloten periode van 5 dagen, waarbij de maximumtemperatuur boven de 25°C ligt. Binnen die periode moeten minstens drie van dagen temperaturen boven de 30°C bereikt worden.

Men spreekt van een landelijke hittegolf als de hittegolf gebaseerd is op temperaturen die door het officiële meetstation van het KNMI in De Bilt geregistreerd zijn. Is dat niet het geval, dan kan er sprake zijn van regionale hittegolven. Dat gebeurt bijvoorbeeld regelmatig in de provincies Limburg en Noord-Brabant.

3

Toename in aantal hittegolven

Wereldwijd nemen de frequentie en intensiteit van hittegolven toe. In Europa is het gemiddeld aantal hittegolven sinds halverwege vorige eeuw ongeveer verdrievoudigd. De hittegolven duren nu langer en zijn gemiddeld heter dan ooit tevoren. In Nederland komen er bijna geen jaren meer voor zonder hittegolf. Regionaal zie je steeds vaker twee hittegolven voorkomen in een zomer.

4

Impact op de gezondheid

De langere periode met hogere temperaturen hebben op verschillende manieren impact op de gezondheid van mensen, dieren en de fauna. In het geval van de mens kan extreme hitte leiden tot uitdroging, hitte-uitputting en hitteberoertes. De vorming van smog tijdens een hittegolf verergert eventuele ademhalingsklachten.

Kwetsbare groepen zoals ouderen, jonge kinderen en mensen met chronische ziekten lopen een hoger risico. Tijdens langere periodes met extreme hitte zie je het aantal sterfgevallen toenemen.

5

Erger in steden

Ben je kwetsbaar en kun je de hitte beter vermijden? Verlaat dan, als het kan, de stad tijdens een hittegolf. Steden zijn bijzonder kwetsbaar voor hittegolven vanwege het “hitte-eilandeffect”. Dit fenomeen treedt op wanneer stedelijke gebieden warmer zijn dan hun landelijke omgeving, voornamelijk door het gebruik van beton en asfalt die warmte vasthouden. Tijdens hittegolven kunnen de temperaturen in steden soms wel tien graden hoger zijn dan op het platteland. Binnenshuis is het in steden zeer lastig om de hitte buiten te houden.