5 dingen die je moet weten over DANA

DANA ontstaat wanneer een koude luchtbel op grote hoogte zich afscheidt van de polaire straalstroom. Deze koude lucht raakt geïsoleerd en komt boven warmere luchtlagen terecht die afkomstig zijn van de Middellandse Zee. Het temperatuurcontrast tussen de koude bovenlucht en de warme, vochtige lucht aan het oppervlak creëert een onstabiele atmosfeer.

Deze onstabiliteit leidt tot de vorming van zware onweersbuien en intense neerslag. De topografie van Spanje, met zijn bergen en kustlijnen, kan dit effect verder versterken. Vooral de oostkust van het Iberisch schiereiland is gevoelig voor DANA’s, omdat de warme Middellandse Zee veel vocht in de lucht brengt, wat de neerslagintensiteit verhoogt.

DANA’s komen voornamelijk voor in het voorjaar en najaar, met een piek in de maanden september en oktober. Dit komt doordat de zeewatertemperaturen dan nog relatief hoog zijn, terwijl de bovenlucht begint af te koelen met de wisseling van de seizoenen.

Wat locaties betreft, treft DANA vooral de oostelijke en zuidelijke regio’s van Spanje, zoals Valencia, Murcia, Andalusië en de Balearen (o.a. Mallorca en Ibiza). Deze gebieden liggen aan de Middellandse Zee, die fungeert als een bron van warmte en vocht, ingrediënten die essentieel zijn voor de ontwikkeling van DANA.

Er is groeiende bezorgdheid dat klimaatverandering invloed heeft op de frequentie en intensiteit van DANA’s. Hogere zeetemperaturen kunnen leiden tot meer verdamping, wat resulteert in grotere hoeveelheden vocht in de atmosfeer. Dit kan de neerslag tijdens een DANA verhogen. Er bestaat momenteel nog geen op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd bewijs voor een hogere frequentie en intensiteit van DANA’s. Er is meer onderzoek nodig om definitieve conclusies te trekken.

De enorme impact die de gevolgen van de DANA van vorige week op de samenleving in delen van Spanje had, wordt mede verwijd aan het laat afgeven van ‘code rood’ en de manier waarop deze weerswaarschuwing afgegeven werd. Inwoners van getroffen plaatsen werden mede daardoor verrast door de enorme hoeveelheden water die op hen afkwam.

Meteorologen gebruiken geavanceerde weersatellieten, radars en computermodellen om DANA’s te voorspellen. Door de beweging van luchtmassa’s op grote hoogte te monitoren, kunnen ze identificeren wanneer een koude luchtbel zich afscheidt van de straalstroom. Deze informatie, gecombineerd met gegevens over zeetemperaturen en vochtigheid, stelt hen in staat om waarschuwingen uit te geven enkele dagen voordat een DANA toeslaat. Ondanks deze technologie blijft het voorspellen van de exacte locatie en intensiteit van de neerslag een uitdaging vanwege de complexe aard van het fenomeen.

In berichtgevingen over DANA’s zie je ook de term ‘Gota Fría’ voorbijkomen. Dit is niet hetzelfde. DANA verwijst specifiek naar de geïsoleerde koude lucht op grote hoogte die instabiliteit veroorzaakt. Gota Fría, wat “koude druppel” betekent, is een term die door het algemene publiek wordt gebruikt om de zware regenval en gevolgen van een DANA te beschrijven. Met andere woorden, DANA is de oorzaak, terwijl Gota Fría het effect is.