5 dingen die je moet weten over cloud seeding

Vroeger moest je maar afwachten wat voor weer dat je kreeg. In sommige culturen geloofde men dat een regendans het middel was om regen mee op te roepen. Als er na zo’n rituele ceremoniële dans inderdaad regen kwam, dan was dat een kwestie van toeval. Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van regendans. De kans is groot dat de sjamanen of andere leiders van de regendans goed konden aanvoelen wanneer er regen op komst was. Regende het daarna, dan steeg de achting voor de initiator. Tegenwoordig is de mens echt in staat om regen te maken. Dat doet men door middel van ‘cloud seeding‘. Dit is een op wetenschap gebaseerde methode om het te laten regenen.

Cloud seeding wordt steeds vaker toegepast om regenval te stimuleren. De theorie is al eind negentiende eeuw bedacht, maar pas sinds halverwege de 20 eeuw wordt cloud seeding in de praktijk toegepast. Vanwege de soms overvloedige regen die als gevolg van cloud seeding in bijvoorbeeld Dubai valt, komt het fenomeen vaker in het nieuws terecht. Om het jou gemakkelijk te maken, hebben wij de 5 dingen die je moet weten over cloud seeding voor je op een rijtje gezet.

1

Zo werkt cloud seeding

De meest gebruikte toepassing van cloud seeding is door stoffen zoals zilverjodide of droogijs in de wolken te brengen. Dat kan door middel van vliegtuigen (uitstrooien) of vanaf de grond door het gebruik van generatoren of raketten. Deze stoffen fungeren als condensatiekernen, waardoor waterdruppels zich sneller vormen en de kans op regenval toeneemt.

Voorwaarde voor cloud seeding is altijd dat er voldoende wolken zijn om regen uit te kunnen laten ontstaan. Je kunt geen regen van betekenis maken bij een heldere hemel.

In de Verenigde Arabische Emiraten past men sinds een paar jaar een nieuwe technologie toe. Ze gebruiken drones die zijn uitgerust met een lading emissie-instrumenten voor elektrische lading en aangepaste sensoren vliegen op lage hoogte en geven een elektrische lading af aan luchtmoleculen. Hygroscopische cloud seeding maakt gebruik van natuurlijke zouten zoals kaliumchloride en natriumchloride die al in de atmosfeer aanwezig zijn met hygroscopische fakkels. Door hygroscopische deeltjes te introduceren, worden de natuurlijke regendeeltjes versterkt.

2

Hier past men cloud seeding toe

Cloud seeding wordt vooral toegepast op plekken waar al dan niet seizoensgebonden droogte plaatsvindt en waar neerslag wel wenselijk is. Voor landbouw, bosbouw en waterbeheer is voldoende regenval op z’n tijd essentieel. Cloud seeding wordt waar mogelijk ook gebruikt op het moment dat er bosbranden bestreden moeten worden.

Landen waar men op kleine of grotere schaal aan cloud seeding doet zijn onder andere China, Thailand, India, de Verenigde Staten, Duitsland en de Verenigde Arabische Emiraten.

3

Geen goede Nederlandstalige benaming

We zijn er geen voorstander van om Engelstalige benamingen te gebruiken, maar op dit moment is er geen goede Nederlandse vertaling voor de term cloud seeding. Wikipedia heeft de Nederlandstalige pagina over cloud seeding de titel ‘regen maken’ gegeven. De term wordt ook weleens letterlijk vertaald naar ‘wolken zaaien’, maar dat dekt eigenlijk de lading niet goed.

Er is geen consensus over de beste Nederlandse term voor cloud seeding. Vandaar dat we in Nederland vooral de Engelse term cloud seeding gebruiken.

4

Effectiviteit

De effectiviteit van cloud seeding wordt weleens in twijfel getrokken. Studies laten een lichte toename in regenval, maar de resultaten zijn wisselvallig en hangen af van diverse factoren. Het is lastig om exact te meten wat de toegevoegde waarde van cloud seeding is, omdat je alleen kunt meten wat er daadwerkelijk aan neerslag valt en niet vast kunt stellen hoeveel regen er gevallen zou zijn zonder cloud seeding.

Er zijn buiten de vraag hoe effectief het is, andere redenen waarom sommige landen terughoudend zijn met cloud seeding. Er zijn bijvoorbeeld ethische en milieubezwaren rondom cloud seeding. Sommigen vrezen dat het de neerslagpatronen kan verstoren of schadelijke effecten kan hebben op het milieu. En wie bepaalt wanneer er wel en geen regen nodig is? Is het ethisch verantwoord om voor een soort van regengod te spelen?

5

Te veel regen?

De hoeveelheid regen die door cloud seeding wordt gestimuleerd is moeilijk te controleren, en er is altijd een risico dat er meer regen valt dan gewenst. Dit kan onder andere leiden tot overstromingen, modderstromen en verkeershinder. Dit gebeurt vooral op plekken waar het bijvoorbeeld vanwege het landschap of de infrastructuur lastig is om grotere hoeveelheden neerslag in korte tijd te verwerken.

De Verenigde Arabische Emiraten worden soms geconfronteerd met zware regenval als gevolg van cloud seeding. Zo viel er op 12 februari 2024 in Dubai 142 millimeter regen in 24 uur. Dit is de hoogste hoeveelheid regen die in 24 uur in Dubai is gemeten sinds 1988. De hevige regenval leidde tot overstromingen in verschillende delen van de stad, waaronder straten, tunnels en metrostations.

Twee maanden later was het weer raak: op 16 april 2024 viel er in de Verenigde Arabische Emiraten in één dag zoveel regen als wat er normaliter in twee jaar tijd valt! Violgens de meteorologische dienst was er dit keer geen sprake van cloud seeding. Nederlandse krantenkoppen meldden dat de Rolls Royces door de straten van Dubai dreven en insinueerden dat de hevige regen wel door cloud seeding veroorzaakt zou zijn.